Türkiye’nin yolsuzluk notunda sert düşüş: ‘Yargı bağımsız değil’
Türkiye, Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün bu yıl açıkladığı Yolsuzluk Algılama Endeksi’nde Mısır, Zambiya ve Gambiya gibi ülkelerin gerisinde kaldı. Türkiye yolsuzlukta en hızlı düşüşün yaşandığı ülkeler arasında yer alıyor. 100 puanla “en temiz” ülkenin değerlendirildiği ölçekte Türkiye, 180 ülke arasında 34 puanla 115’inci sırada yer aldı. Türkiye’nin puanı 2014’e göre yüzde 11, 2018’e göre ise yüzde 7 azaldı.
‘DEMOKRATİK DENGE AZALDI’
Şeffaflık Örgütü 1995’ten bu yana birçok ülkedeki yolsuzluk algısını ülke uzmanları ve iş dünyası temsilcileriyle görüşmeler yaparak ölçüyor. Kuruluş, Türkiye’ye ilişkin değerlendirmesinde, “Türkiye’nin 2015’ten bu yana hızlı bir şekilde gerilemesi, yürütmenin aşırı güçlenmesinden ve demokratik denge ve kontrol mekanizmalarının zayıflamasından kaynaklanmaktadır.” dedi.
Örgüt, Türkiye’de yolsuzluğu önleyici maddelerin yetersiz olduğunu, bu maddelerin uygulanmasında isteksizlik olduğunu ve yargının bağımsız olmadığını belirtti. 6 Şubat depreminde yıkılan binaları hatırlatan kuruluş, “Şubat 2023 depreminin trajik sonuçları, yolsuzluğun bedelinin insanların hayatına mal olabileceğini gösteriyor.”
Örgütün Türkiye şubesi, “Geçen yaklaşık bir yıllık süreçte depremden gerekli dersleri alabildiğimizi söylemek ne yazık ki mümkün görünmüyor.” dedi.
Ülkelere 0 ile 100 arasında puan verilen endekste, puanın artması yolsuzluk algısının azalması anlamına geliyor. Türkiye’nin puanı 2013’te 50 ile zirveye ulaştı.
‘BASKICI POLİTİKALAR RESİMİN AYRILMAZ BİR PARÇASIDIR’
Örgütün Türkiye kolu Şeffaflık Derneği basın açıklamasında şunları söyledi: “Kamu kaynaklarının kullanımına ilişkin bütçe şeffaflığı ve hesap verebilirlik konularında temel ihlaller devam ediyor. “Medyaya, sivil topluma ve toplumsal hareketlere yönelik devam eden baskıcı politikalar da bu tablonun ayrılmaz bir parçasıdır” dedi.
Türkiye, organizasyonun Doğu Avrupa ve Orta Asya kategorisinde yer alıyor. Bu bölgenin ortalama puanı 35 olup Türkiye’nin bir puan üzerindedir. Gürcistan, Arnavutluk, Belarus ve Moldova gibi ülkelerin puanları Türkiye’den daha yüksek. Avrupa Birliği’nin (AB) ortalama puanı 64 ile Türkiye’nin neredeyse iki katı. AB’de en düşük puana sahip ülkeler ise 42 ile Macaristan, 45 ile Bulgaristan ve 46 ile Romanya oldu.
‘YARGI YETKİLİĞİ TARAFSIZ BİR YAPI HALİNE GETİRİLMELİ’
Örgütün Türkiye’ye verdiği tavsiyeler şöyle: “Yolsuzluğun kontrol altına alınabilmesi için ülke yönetiminde denge ve kontrol mekanizmaları güçlendirilmeli, yargı erki hızla bağımsız ve tarafsız bir yapıya dönüştürülmelidir. Türkiye, uluslararası anlaşmalardan doğan yükümlülüklerini yerine getirmeli; Hızla Avrupa Birliği’ne katılım sürecine dönmeli; “Demokratik ilke ve değerleri hızla aşındıran uygulamalara son verilmelidir.”
Dünyanın zirvesinde Danimarka, Finlandiya, Yeni Zelanda ve Norveç yer alıyor; Sonunda Somali, Venezuela, Suriye ve Güney Sudan var. (BBC Türkçe)
